Tarih : 30.10.2024
Bülten No : 2024 / 012
Konu : 7529 sayılı Kanunun 11 ve 12 inci maddeleri ile enflasyon düzeltmesi uygulamasına yönelik Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi ve geçici 33 üncü maddesinde yapılan düzenlemeler.
7529 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Resmi Gazete’de Yayımlandı.
30 Ekim 2024 tarihli ve 32707 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7529 Sayılı Kanun ile tüketicinin korunmasına yönelik düzenlemeler getirilirken, yatırımcıları ve tasfiye/iflas durumundaki şirketleri ilgilendiren önemli enflasyon düzeltme düzenlemeleri de yürürlüğe girmiştir.
7529 Sayılı Kanun ile getirilen bu değişiklikler, özellikle yatırım aşamasında olan ve tasfiye veya iflas sürecindeki şirketlerin enflasyon düzeltmesine tabi tutulacak hesaplar üzerindeki vergisel etkileri açısından önemlidir. Kanunun getirdiği iki ana düzenlemeye değinecek olursak;
- Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabındaki Enflasyon Düzeltme Farklarının Özel Fon Hesabında İzlenmesi
- Mevcut Durum: Yatırımcılar, tamamlanmamış ve henüz işletmeye alınmamış yatırımlarını “Yapılmakta Olan Yatırımlar” hesabında izlerken bu hesabı enflasyon düzeltmesine tabi tutmaktadır. Düzeltme sonrasında oluşan ve enflasyon düzeltme karı olarak nitelendirilen farklar, mevcut uygulamada dönem kazancı ile ilişkilendirilmekteydi. Ancak bu durum, yatırım henüz işletmeye alınmamışken ek bir vergi yükü oluşturabiliyor ve yatırımcıları gereksiz mali yükümlülüklere sokabiliyordu.
- Yeni Düzenleme: 7529 Sayılı Kanun ile “Yapılmakta Olan Yatırımlar” hesabına yönelik enflasyon düzeltme farkları artık doğrudan dönem kazancına dahil edilmeyecek ve bunun yerine özel bir fon hesabında izlenecektir. Bu düzenlemenin ana hatları şu şekildedir:
- Özel Fon Hesabı: Mükellefler, yatırımın tamamlanıp aktifleştirilmesi halinde, enflasyon düzeltmesinden doğan kar farklarını özel bir fon hesabına aktaracak ve bu tutarı işletmeye alınan kıymet gibi izleyebileceklerdir.
- Fon Hesabının Kullanımı: Yatırım tamamlandığında ve ilgili kıymet aktifleştirildiğinde, özel fon hesabındaki tutar, bu dönem ve takip eden dört hesap dönemi boyunca eşit taksitlerle dönem kazancına dahil edilecektir.
- Yıllık Değerleme: Fon hesabında izlenen tutar, her yıl yeniden değerleme oranı doğrultusunda artırılacak ve yeni değerleriyle muhasebeleştirilecektir. Bu uygulama, enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde şirketlerin vergi yüklerini daha sağlıklı bir şekilde yönetmesine katkı sağlayacaktır.
- Düzeltme Gerekliliği: Geçici vergi dönemlerinde “Yapılmakta Olan Yatırımlar” hesabındaki enflasyon düzeltme farklarını vergi matrahında dikkate almış mükellefler, hesap dönemi başından itibaren kayıtlarını düzeltip bu farkları yıl sonuna kadar özel fon hesabına aktarmakla yükümlüdür.
- Tasfiye ve İflas Sürecindeki Şirketlerin Enflasyon Düzeltme Farklarının Vergi Dönemi Kazancına Dahil Edilmemesi
- Mevcut Durum: Tasfiye veya iflas halindeki şirketler, enflasyon düzeltmesi sonrası oluşan kar veya zarar farklarını dönem kazancı ya da gideri olarak dikkate almak zorunda kalmaktadır. Bu durumda, şirket faaliyet dışı durumda olsa bile, enflasyon nedeniyle oluşan muhasebe karları, mali tablolar üzerinde ek bir vergi yükü yaratmaktadır. Özellikle likidite sıkıntısı yaşayan veya kapanma aşamasındaki şirketler için bu durum gereksiz bir vergi yükü yaratmaktadır.
- Yeni Düzenleme: 7529 Sayılı Kanun’un getirdiği bu yeni düzenleme ile tasfiye veya iflas sürecindeki şirketler, 2024 ve 2025 yıllarında enflasyon düzeltmesine tabi olacak kalemlerden kaynaklanan kar veya zararları vergi matrahına dahil etmeyeceklerdir.
- Bu düzenleme yalnızca tasfiye veya iflas durumunda olan şirketler ile kamu iktisadi teşebbüsleri için geçerlidir. Bu şirketler, enflasyon düzeltmesi nedeniyle oluşan kazanç ya da zararı vergi matrahında gelir veya gider olarak dikkate almayacaklardır.
- Vergi Matrahının Etkilenmemesi: Bu şirketler, bu yıllara ait enflasyon düzeltmesi işlemlerinden doğan düzeltme farklarını vergi matrahından ayrı tutabileceklerdir. Bu düzenleme, kapanma sürecinde olan şirketlerin gereksiz vergi yükünden kaçınmasını sağlamaktadır.
Bu düzenleme ile;
- Bu düzenlemeler, Türkiye’nin yüksek enflasyon ortamında yatırımları ve tasfiye sürecindeki şirketleri desteklemeyi amaçlamaktadır. Özellikle enflasyon nedeniyle yatırım yapma sürecinde oluşan vergi yüklerinin azaltılması, şirketlerin uzun vadeli planlar yapabilmesine ve yatırımlarını daha sağlıklı sürdürebilmesine olanak tanıyacaktır. Ayrıca, tasfiye sürecindeki şirketlerin enflasyon düzeltmesi nedeniyle vergi yüküyle karşı karşıya kalmaması da şirketlerin kapanma süreçlerini mali açıdan daha yönetilebilir kılmaktadır.
Söz konusu kanun buradan ulaşabilirsiniz.
